Tiêu chuẩn cầu trục nhà xưởng đạt chuẩn hiện nay

Trong lĩnh vực sản xuất công nghiệp, cầu trục nhà xưởng là một thiết bị đóng vai trò vô cùng quan trọng trong việc nâng, hạ và di chuyển hàng hóa, thiết bị nặng. Tuy nhiên, để đảm bảo vận hành hiệu quả và an toàn, hệ thống cầu trục cần đáp ứng các tiêu chuẩn kỹ thuật và quy định pháp lý nhất định.

1. Cầu trục nhà xưởng là gì?

Cầu trục nhà xưởng, còn được gọi là cẩu trục nhà xưởng, là thiết bị nâng hạ chuyên dụng được lắp đặt cố định trong nhà xưởng nhằm di chuyển hàng hóa, vật nặng theo phương ngang và dọc trong phạm vi giới hạn. Thiết bị này được sử dụng phổ biến trong các ngành công nghiệp như cơ khí, chế tạo máy, kho vận, luyện kim, sản xuất thép,…

Hệ thống cầu trục lắp đặt trong nhà xưởng

Cầu trục thường có cấu tạo chính bao gồm: dầm chính, dầm biên, pa lăng (thiết bị nâng hạ), hệ thống ray di chuyển, motor truyền động, bánh xe và bảng điều khiển điện. Cầu trục có sức nâng đa dạng có thể lên đến 500 tấn, tùy theo thiết kế và yêu cầu tải trọng.

2. Các loại cầu trục phổ biến hiện nay (cầu trục dầm đơn, cầu trục dầm đôi, cầu trục treo, bán cầu trục…)

Tùy theo kết cấu, vị trí lắp đặt và mục đích sử dụng, cầu trục nhà xưởng được chia thành nhiều loại khác nhau.

Cầu trục dầm đơn: Là loại cầu trục chỉ có một dầm chính, thường được sử dụng cho tải trọng nhẹ đến trung bình (từ 500kg đến 10 tấn). Ưu điểm của cầu trục dầm đơn là thiết kế đơn giản, trọng lượng nhẹ, chi phí đầu tư thấp và dễ bảo trì. Phù hợp với các nhà xưởng có không gian hạn chế hoặc không yêu cầu tải trọng lớn.

Cầu trục dầm đôi: Cầu trục dầm đôi có hai dầm chính song song, giúp tăng độ cứng vững và khả năng chịu tải cao (có thể lên đến 50 tấn hoặc hơn). Thường được sử dụng trong các ngành công nghiệp nặng, nơi yêu cầu nâng thiết bị lớn và hoạt động liên tục. Dù chi phí cao hơn, nhưng hiệu suất và độ an toàn cũng vượt trội hơn.

Cầu trục dầm đôi

Cầu trục treo: Đây là loại cầu trục có dầm chính lắp treo bên dưới hệ dầm mái nhà xưởng, thay vì chạy trên ray đặt trên cột như cầu trục thông thường. Nhờ đặc điểm lắp đặt này, cầu trục treo giúp tối ưu chiều cao không gian, rất thích hợp cho các nhà xưởng có giới hạn về độ cao. Tuy nhiên, loại cầu trục này thường chỉ phù hợp với tải trọng nhỏ đến trung bình.

Bán cầu trục: Loại cầu trục này có một đầu di chuyển trên ray gắn trên cột hoặc tường, trong khi đầu còn lại được cố định chắc chắn vào kết cấu tường nhà xưởng. Bán cầu trục là lựa chọn kinh tế và linh hoạt, đặc biệt phù hợp với các nhà xưởng có kết cấu không đối xứng hoặc chỉ cần nâng hạ trong một khu vực nhất định mà không cần lắp ray hai bên.

Ngoài các loại phổ biến trên, còn có các dòng cầu trục đặc thù như:

• Cầu trục quay: Dùng để nâng hạ vật trong bán kính quay nhất định.
• Cầu trục container: Chuyên dùng trong cảng biển, bốc dỡ container.
• Cầu trục chuyên dụng: Thiết kế riêng theo yêu cầu đặc thù của từng ngành sản xuất.

3. Lợi ích của việc lắp đặt cầu trục đạt chuẩn trong nhà xưởng

Hệ thống cầu trục được đầu tư bài bản và vận hành đúng kỹ thuật sẽ tạo ra được nhiều lời thế cho nhà xưởng từ việc tăng tốc độ xử lý đến giảm rủi ro trong quá trình sản xuất.

3.1. Tăng năng suất và hiệu quả vận hành

Khi được trang bị cầu trục, nhà xưởng có thể thực hiện các thao tác di chuyển vật nặng một cách nhanh chóng, chính xác và liên tục. Đây là lý do vì sao cầu trục có thể giúp rút ngắn thời gian xử lý từng khâu, từ việc bốc dỡ nguyên vật liệu đến đưa thành phẩm ra khỏi dây chuyền.

Vượt qua lợi ích về tốc độ, cầu trục còn giúp duy trì sự ổn định trong vận hành. Với hệ điều khiển tự động và cơ chế chuyển động mượt mà, các thao tác không bị ngắt quãng, giảm thiểu chờ trong quá trình sản xuất.

3.2. Đảm bảo an toàn lao động

Tai nạn lao động trong nhà xưởng thường bắt nguồn từ những thao tác thủ công với vật nặng khi khối lượng công việc đòi hỏi phải nâng và hạ các thiết bị lớn liên tục. Đối với những tình huống như vậy, sử dụng sức người không còn là lựa chọn an toàn hay bền vững.

Cầu trục ra đời như một giải pháp thay thế góp phần loại bỏ phần lớn nguy cơ chấn thương từ việc nâng kéo thủ công. Các mẫu cầu trục hiện đại ngày nay còn được tích hợp nhiều cơ chế an toàn như cảm biến tải trọng, giới hạn hành trình, hay chức năng dừng khẩn cấp, hỗ trợ giảm thiểu tối đa sự cố trong quá trình vận hành.

3.3. Tiết kiệm chi phí nhân công và thời gian sản xuất

Một khi đã có cầu trục hỗ trợ, doanh nghiệp không cần huy động quá nhiều nhân lực cho các công việc nặng nhọc như nâng, kéo, vận chuyển vật liệu. Bởi các công đoạn vốn cần một số lượng lớn công nhân mới có thể thực hiện thì giờ đây chỉ cần một kỹ thuật viên điều khiển từ xa.

Hơn nữa, khả năng vận hành nhanh chóng và chính xác của cầu trục giúp rút ngắn thời gian hoàn thành mỗi đơn hàng. Khi tiến độ sản xuất được rút gọn, doanh nghiệp có thể có thêm dư địa để tăng sản lượng, mở rộng khách hàng hoặc nâng cao khả năng đáp ứng các đơn hàng gấp, xây dựng nên một lợi thế lớn trong môi trường cạnh tranh cao.

3.4. Nâng cao khả năng vận hành các thiết bị công nghiệp nặng

Trong nhiều ngành sản xuất, đặc biệt là cơ khí chế tạo, quá trình lắp đặt hoặc di dời các thiết bị lớn như khuôn máy, động cơ, khung thép… là một nhiệm vụ bắt buộc. Không phải loại máy nâng nào cũng đáp ứng được yêu cầu trên. Nhờ vào thiết kế chịu tải lớn và khả năng di chuyển linh hoạt trong không gian ba chiều, cầu trục có thể thực hiện các thao tác này một cách dễ dàng và chính xác đến từng milimet.

Ứng dụng cầu trục trong việc di chuyển vật dụng kích thước lớn

Quan trọng hơn hết, sử dụng cầu trục còn giúp bảo vệ chính thiết bị công nghiệp khỏi các va chạm hoặc hư hỏng không mong muốn trong quá trình lắp đặt. Với những loại máy móc có giá trị cao và yêu cầu độ chính xác tuyệt đối, khả năng kiểm soát và định vị ổn định của cầu trục trở thành yếu tố không thể thay thế.

4. Các tiêu chuẩn kỹ thuật cho cầu trục nhà xưởng hiện nay

Để đảm bảo an toàn và hiệu quả vận hành, cầu trục nhà xưởng cần tuân thủ các tiêu chuẩn kỹ thuật do Việt Nam và quốc tế quy định. Các tiêu chuẩn này sẽ bao gồm các định hướng thiết kế, chế tạo cũng như quy định cách kiểm định, sử dụng và bảo trì thiết bị.

4.1. Tiêu chuẩn về thiết kế kết cấu (TCVN 4244:2005, ISO 4301…)

TCVN 4244:2005 quy định về thiết kế, chế tạo và kiểm tra kỹ thuật thiết bị nâng, bao gồm các yêu cầu về vật liệu, kết cấu chịu lực, mối hàn và hồ sơ kỹ thuật.

ISO 4301-1:2016 phân loại thiết bị nâng thành các cấp M1–M8 dựa trên tải trọng và chu kỳ hoạt động — giúp lựa chọn cấu hình phù hợp với từng mục đích sử dụng.

4.2. Tiêu chuẩn về tải trọng và an toàn chịu lực

Trong việc sử dụng cầu trục nhà xưởng, cần phải áp dụng ISO 8686-1 và FEM 1.001 để tính toán tải trọng tĩnh, động và xác định hệ số an toàn. Thiết bị phải vượt qua các bài thử tải để đảm bảo không biến dạng hoặc hư hỏng trong quá trình sử dụng.

4.3. Tiêu chuẩn về điện và hệ thống điều khiển

Hộp điều khiển cầu trục

Cầu trục cần tuân thủ IEC 60204-32 và TCVN 7447, đảm bảo hệ thống điện an toàn, có thiết bị bảo vệ như:

• Nút dừng khẩn cấp
• Giới hạn hành trình
• Hộp điều khiển chống nước, chống bụi

4.4. Tiêu chuẩn về hệ ray, bánh xe và hệ truyền động

TCVN 8630:2010 yêu cầu ray và bánh xe có độ thẳng cao, gắn chắc chắn, chịu mài mòn tốt. Hệ truyền động cần có phanh, hộp số kín và giảm chấn để vận hành êm, chính xác.

4.5. Yêu cầu về giới hạn hoạt động và kiểm tra tải trọng định kỳ

Trong quá trình thiết kế và vận hành cầu trục, xác định và cài đặt các giới hạn hoạt động như tải trọng nâng tối đa, chiều dài hành trình và tốc độ di chuyển là điều bắt buộc. Những giới hạn này thường được tích hợp sẵn trong hệ thống điều khiển thông qua các thiết bị như cảm biến quá tải, công tắc giới hạn và bộ điều khiển hành trình, với mục đích đảm bảo thiết bị không vượt ngưỡng an toàn cho phép.

Ngoài ra, cầu trục cần được kiểm tra tải trọng theo định kỳ, đặc biệt sau các sự cố hoặc sau khi sửa chữa lớn. Các bài thử tải, bao gồm thử tải tĩnh và thử tải động cần được tiến hành nhằm đánh giá khả năng chịu lực thực tế của thiết bị, đồng thời giúp phát hiện sớm các hư hỏng tiềm ẩn trong kết cấu và hệ thống truyền động.

5. Quy định pháp lý và kiểm định an toàn cầu trục

Cầu trục là thiết bị nâng hạ đặc biệt, nằm trong danh mục yêu cầu kiểm định kỹ thuật nghiêm ngặt. Do đó, ngoài việc tuân thủ tiêu chuẩn kỹ thuật, các doanh nghiệp còn cần thực hiện đầy đủ các thủ tục pháp lý và kiểm định định kỳ theo quy định hiện hành.

5.1. Quy định của Bộ Lao động – Thương binh & Xã hội

Theo Thông tư 07/2020/TT-BLĐTBXH ban hành ngày 20/11/2020, mọi thiết bị nâng như cầu trục, cần trục, palăng,… phải được kiểm định kỹ thuật an toàn trong các trường hợp:

• Trước khi đưa vào sử dụng lần đầu;
• Sau khi sửa chữa, cải tạo ảnh hưởng đến kết cấu chịu lực;
• Khi có dấu hiệu bất thường trong quá trình vận hành;
• Theo định kỳ hằng năm hoặc theo hướng dẫn nhà sản xuất.

Thông tư này cũng quy định rõ: chỉ các tổ chức kiểm định được cấp phép mới được phép thực hiện kiểm định và cấp chứng nhận hợp lệ.

5.2. Các bước kiểm định an toàn kỹ thuật cầu trục

Các bước kiểm định an toàn kỹ thuật cầu trục

Theo Thông tư 07/2020/TT-BLĐTBXH và tiêu chuẩn TCVN 4755:2008, quy trình kiểm định cầu trục bao gồm 4 bước chính:

Bước 1: Kiểm tra và tiếp nhận hồ sơ kỹ thuật của thiết bị, bao gồm bản vẽ thiết kế, chứng chỉ vật liệu, nhật ký vận hành và bảo trì.

Bước 2 Kiểm tra thực tế tại hiện trường để đánh giá tình trạng kết cấu, hệ thống cơ khí, điện và các thiết bị an toàn.

Bước 3: Thử tải, gồm thử tải tĩnh với mức tải ≥125% tải danh định và thử tải động với 100% tải danh định, nhằm kiểm tra khả năng vận hành ổn định của cầu trục.

Bước 4: Lập biên bản kiểm định và cấp giấy chứng nhận hợp lệ nếu thiết bị đạt yêu cầu. Nếu không đạt, cầu trục phải được sửa chữa và kiểm định lại trước khi đưa vào sử dụng.

5.3. Tần suất kiểm định và các loại hồ sơ bắt buộc

Tần suất kiểm định cầu trục được quy định tại Phụ lục I của Thông tư 07/2020/TT-BLĐTBXH. Cụ thể, cầu trục cần được kiểm định lần đầu trước khi đưa vào sử dụng, kiểm định định kỳ mỗi 12 tháng một lần trong điều kiện bình thường và 6 tháng một lần nếu hoạt động trong môi trường khắc nghiệt hoặc với tần suất cao. Ngoài ra, kiểm định bất thường được yêu cầu sau các đợt sửa chữa lớn, thay đổi kết cấu hoặc khi xảy ra sự cố nghiêm trọng.

Về hồ sơ kiểm định, doanh nghiệp cần chuẩn bị đầy đủ các tài liệu như lý lịch thiết bị, bản vẽ kỹ thuật, chứng nhận vật liệu, nhật ký bảo trì, vận hành, biên bản kiểm định trước (nếu có) và kết quả thử tải gần nhất.

6. Các yếu tố cần lưu ý khi lựa chọn cầu trục cho nhà xưởng

6.1. Mục đích sử dụng và tải trọng yêu cầu

Không phải mọi cầu trục đều phục vụ cùng một mục đích. Một nhà xưởng cơ khí nặng cần thiết bị nâng hạ có sức tải lớn, hoạt động liên tục với cường độ cao. Trong khi đó, các kho logistics chỉ cần cầu trục nhẹ, di chuyển linh hoạt và thao tác nhanh.

Xác định rõ nhu cầu sử dụng sẽ giúp doanh nghiệp lựa chọn đúng loại cầu trục và thông số kỹ thuật phù hợp. Đây là cách để tối ưu chi phí đầu tư mà còn đảm bảo thiết bị không bị quá tải hoặc dư thừa công suất khi vận hành.

6.2. Diện tích và kết cấu nhà xưởng

Không gian lắp đặt là một trong những yếu tố kỹ thuật quan trọng nhất. Với những nhà xưởng có chiều cao giới hạn hoặc không gian bị chia cắt, việc chọn cầu trục dầm đôi tiêu chuẩn sẽ không khả thi. Lúc này, các lựa chọn như cầu trục treo hoặc bán cầu trục có thể giải quyết bài toán về không gian.

Mặt khác, khả năng chịu lực của kết cấu mái hoặc tường cũng cần được tính đến. Trường hợp lắp đặt cầu trục không phù hợp với kết cấu sẽ dẫn làm phát sinh thêm chi phí gia cố hoặc đối mặt với nguy cơ mất an toàn trong quá trình vận hành.

6.3. Đơn vị thiết kế – thi công uy tín

Lắp đặt cầu trục là quá trình kỹ thuật đòi hỏi độ chính xác cao. Lựa chọn đơn vị uy tín sẽ biết cách tính toán, tư vấn và thi công theo đúng tiêu chuẩn an toàn, hạn chế tối đa rủi ro trong quá trình sử dụng.

Không ít trường hợp doanh nghiệp gặp sự cố chỉ vì chọn nhà thầu giá rẻ, thiếu chứng chỉ kiểm định hoặc không có kinh nghiệm thực tế. Do đó, yếu tố uy tín không nên là lựa chọn cuối cùng, mà phải được đặt lên hàng đầu ngay từ đầu dự án.

6.4. Bảo trì – bảo dưỡng cầu trục định kỳ

Kiểm tra và bảo trì – bảo dưỡng cầu trục định kỳ

Cầu trục là thiết bị có tính chất vận hành liên tục và thường xuyên chịu tải lớn, vì vậy không thể bỏ qua công tác bảo trì định kỳ. Nếu không được kiểm tra đúng thời điểm, các lỗi kỹ thuật nhỏ có thể tích tụ và gây ra hỏng hóc nghiêm trọng, thậm chí dẫn đến tai nạn lao động.

Khi lựa chọn cầu trục, doanh nghiệp nên ưu tiên những dòng sản phẩm có hệ thống điều khiển dễ tiếp cận, linh kiện phổ thông, đồng thời chọn nhà cung cấp có dịch vụ hậu mãi đầy đủ. Một quy trình bảo trì rõ ràng sẽ giúp thiết bị duy trì hiệu suất ổn định và kéo dài tuổi thọ đáng kể.

Kết luận

Nhà xưởng hiện đại không thể thiếu hệ thống nâng hạ chuyên nghiệp và an toàn. Khi được thiết kế đúng tải trọng, lắp đặt theo tiêu chuẩn kỹ thuật và kiểm định định kỳ, cầu trục sẽ trở thành một thiết bị nâng hạ công nghiệp đóng vai trò là mắt xích trong việc giúp doanh nghiệp rút ngắn thời gian sản xuất, tiết kiệm chi phí và đảm bảo an toàn lâu dài.

Do đó, thay vì xem đây là khoản đầu tư ban đầu, doanh nghiệp nên nhìn nhận cầu trục như một yếu tố chiến lược lâu dài cần được tính toán bài bản ngay từ đầu.

>>> Xem thêm: Khám phá những tiêu chuẩn và lợi ích về nóc gió nhà xưởng trong xây dựng nhà xưởng sản xuất

>>> Xem thêm: Tìm hiểu về các loại mái nhà xưởng và vai trò của mái nhà xưởng trong sản xuất

Nếu bạn quan tâm đến việc thuê nhà xưởng hoặc kho bãi chất lượng cao tại Việt Nam, bạn có thể liên hệ với Gaw NP Industrial qua thông tin sau:

• Hotline: (+84) 789 75 77 88
• Email: info@gawnpindustrial.vn

Warehouse for lease in Vietnam | Warehouse for rent in Vietnam | Factory for lease in Vietnam | Factory for rent in Vietnam